Wat zijn kaaskiezen?
Kaaskiezen, ook wel kaasmolaren genoemd, zijn kiezen waarvan de beschermende glazuurlaag niet of gedeeltelijk niet is aangelegd of waarvan het glazuur minder sterk is en daardoor poreuzer is. Hierdoor is de buitenste laag van de kies zwakker, waardoor deze kiezen gevoeliger zijn voor gaatjes dan andere kiezen. Ook kunnen kaaskiezen makkelijker afbrokkelen. Kaaskiezen kunnen in het melkgebit en in het blijvende gebit voorkomen. Bij 5 tot 10 procent van de Nederlandse kinderen komen kaaskiezen in het melkgebit voor. Bij 10 tot 15 procent van de kinderen komen kaaskiezen in het blijvende gebit voor. De medische term voor kaaskiezen is molaire incisief hypomineralisatie (MIH). Hoewel ze kaaskiezen worden genoemd, kan het ook zijn dat de voortanden zijn aangetast in het blijvende gebit.
Hoe zien kaaskiezen eruit?
Kaaskiezen hebben, zoals de naam al zegt, voor een deel of helemaal een kaaskleur. Kaaskiezen zijn wit-crème tot geelbruin en kunnen er wat bobbelig uitzien. Kaaskiezen zijn zachter dan andere tanden. Hoe ernstig de aandoening is verschilt per persoon, maar ook per tand. Bij sommige kinderen zie je bijvoorbeeld maar één vlekje op de ene kies terwijl de andere kies helemaal is aangetast.
Wat is de oorzaak van kaaskiezen?
De precieze oorzaak van kaaskiezen is niet helemaal bekend. Hier wordt nog onderzoek naar gedaan. Wel weten we dat het te maken heeft met verstoringen tijdens de ontwikkeling van de tanden van je kind. Kaaskiezen in het melkgebit ontstaan tijdens de tweede helft van de zwangerschap en in het eerste levensjaar. Als de kies doorbreekt, zit de verkleuring er al. Kaaskiezen in het blijvende gebit ontstaan tijdens de eerste vier levensjaren. Wanneer je kind kaaskiezen in het melkgebit heeft, dan is er ook een grotere kans dat er kaaskiezen in het blijvende gebit komen. Factoren die voor verstoringen kunnen zorgen zijn:
- Ziekten en hoge koorts
- Medicijngebruik
- Ondervoeding of andere gezondheidsproblemen tijdens de eerste levensjaren
- Problemen tijdens de zwangerschap zoals pre-eclampsie, diabetes of andere gezondheidscomplicaties
- Laag geboortegewicht, vroeggeboorte en andere complicaties bij de geboorte
Hoe kun je kaaskiezen behandelen?
Er zijn een paar behandelingen die kunnen helpen om de tanden te beschermen en te versterken. Zelf kun je schade aan de kaaskiezen beperken door goed te tandenpoetsen met fluoridetandpasta. Kaaskiezen kun je niet genezen, maar de tandarts kan wel de symptomen bestrijden door:
- Speciale tandpasta voor gevoelige tanden te adviseren
- Een fluoridebehandeling te doen of een speciale mousse op de tanden te smeren
- Het sealen van de kiezen
- Het plaatsen van een Hall-kroon, een zilverkleurig kapje dat over de kies heen wordt geplaatst zodat er geen bacteriën meer bij kunnen komen. Aan kinderen leggen we uit dat de kies een kroon krijgt en dan wordt het een prinsessen- of bling bling piratenkies.
- De kaaskies te trekken als deze afbreekt en niet meer valt te redden
Veelgestelde vragen over kaaskiezen
Bij kaaskiezen heb je meer kans op gaatjes door de zwakke structuur van het glazuur. Ook kunnen er makkelijker stukjes van de kies afbreken. We helpen je graag om het risico op gaatjes bij jouw kind te verkleinen door je op weg te helpen met poetsadvies en behandelingen zoals sealen of fluoride aan te bieden.
Kinderen geven vaak geen pijn aan van de kieskazen omdat ze niet anders kennen dan dat het misschien gevoelig is. Vaak merken kinderen pas verschil na een eventuele behandeling van de kaaskiezen. Wel zul je als ouder meer moeite kunnen hebben met het mogen poetsen van jouw kind, omdat jouw kind zich zich zo mogelijk beschermd tegen de gevoeligheid. Tandenpoetsen is vaak gevoeliger bij kinderen met kaaskiezen. Een tip kan zijn om te poetsen met een tandenborstel die op lichaamstemperatuur is. Dit doe je door de tandenborstel voor te verwarmen door de borstel onder de kraan met warm water af te spoelen. Een andere tip is om de poetsbeurt te eindigen met borstelen bij de aangetaste tanden. Ook de haren van de borstel zelf kunnen soms tot een nare ervaring leiden.
Daarnaast zijn kaaskiezen vaak gevoelig voor kou. Kinderen met kaaskiezen drinken hun drinken vaak niet meteen op bij een maaltijd en wachten tot het drinken wat meer op kamertemperatuur is.
Kaaskiezen kun je niet voorkomen of genezen. Daarom is het belangrijk om vanaf het moment dat het eerste tandje bij je kind doorkomt op controle te komen bij de tandarts. Dit Dit helpt om kaaskiezen op tijd te ontdekken en de symptomen te behandelen. Het is belangrijk om regelmatig achterin de mond van je kind te kijken, zodat je kunt zien of er sprake is van verkleuringen op tanden. Lijkt je kind pijn te hebben bij het kauwen of bij het tandenpoetsen? Neem dan contact op met een Dental Clinics tandartspraktijk.
Er is geen duidelijk bewijs dat kaaskiezen direct gerelateerd zijn aan vitamine D. Vitamine D speelt echter een belangrijke rol in de gezondheid van botten en tanden, en een tekort kan de ontwikkeling van tandglazuur beïnvloeden. Sommige studies suggereren dat lage vitamine D-niveaus tijdens de zwangerschap of vroege kindertijd de kans op kaaskiezen vergroten. Meer onderzoek is nodig, maar voldoende vitamine D tijdens belangrijke ontwikkelingsperiodes lijkt belangrijk voor het voorkomen van kaaskiezen. Het Generation R-onderzoek van Justin van der Tas (bron: Erasmus UMC) vond geen direct bewijs voor een verband, maar wel dat kinderen met zwakkere botten vaker kaaskiezen hebben in hun melkgebit dan leeftijdsgenoten met sterkere botten, wat niet geldt voor het blijvende gebit.
Het is niet duidelijk of kaaskiezen erfelijk zijn, want er is nog veel onbekend over de oorzaken van kaaskiezen. Hoewel er geen direct bewijs is dat kaaskiezen erfelijk zijn, kunnen genetische factoren een rol spelen in de aanleg voor de aandoening. Momenteel wordt er nog onderzoek gedaan naar de genetische componenten van kaaskiezen. Sommige studies suggereren dat er families zijn waarin kaaskiezen vaker voorkomt. Dit wijst op een mogelijke genetische rol bij het ontstaan van kaaskiezen.